مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات می باشد که درآمد بالایی را برای دولت ها به بار می آورد و از مهم ترین نوع مالیات ها می باشد. قبل از این که به معرفی مالیات بر ارث بپردازیم نیاز است تا تعریفی از مالیات داشته باشیم. مالیات دریافتی هایی است که دولت ها به صورت انتقالی و یا بازپرداخت بدهی ها، در جهت افزایش درآمد و تامین مخارج خود دارد. این مالیات ها می توانند به اشکال مختلف مالیات بر ارث، عوارض و یا استقراض باشند. در واق می توان گفت که مالیات بر ارث و دیگر مالیات ها نوعی هزینه اجتماعی می باشند که افراد در ازای استفاده از امکانات و منابع یک کشور به دولت پرداخت می کنند.
مالیات بر ارث چیست؟
به مالیاتی که به اموال و دارایی های یک شخص متوفی تعلق می گیرد مالیات بر ارث گفته می شود. این نوع مالیات از مالیات های مستقیم می باشد. اموال به جا مانده از متوفی پس از تقسیم شدن میان وراث، بر طبق قانون و محاسباتی که صورت می گیرد درصدی از آن به عنوان مالیات به دولت پرداخت می شود.
مالیات بر ارث متوفی
نکته ای که در مورد مالیات بر ارث وجود دارد این است که نیازی به پرداخت مالیات تمام دارایی ها به صورت یکجا نمی باشد و می توان به صورت تکی و موردی به آن ها پرداخته شود. وراث می توانند بخشی از ماترک را در یک زمان مشخص منتقل کنند و فقط مالیات نقل و انتقال همان بخش را پرداخت نمایند و تعیین تکلیف مابقی دارایی ها را در زمان دیگری انجام دهند.
قانون مالیات های مستقیم بیان می کند که دارایی ها و اموال متوفی باید به صورت مجزا ارزش گذاری شوند و پس از این که مالیات نقل و انتقال محاسبه شد، مالیات بر ارث نیز بر اساس نرخ مشخص شده محاسبه می گردد.
مثالی از نحوه محاسبه مالیات بر ارث
فرض کنید می خواهید مالیات بر ارث یک ملک مشخص را محاسبه کنید. در ابتدا مقدار 5 درصد ارزش معاملاتی این ملک، مالیات نقل و انتقال آن مشخص می گردد. پس از آن بر طبق قانون مالیات های مستقیم با 1.5 برابر کردن مالیات نقل و انتقال، میزان مالیات بر ارث مشخص می شود. تمام دارایی ها و اموال متوفی اعم از زمین، وسیله نقلیه، سپرده های بانکی، اوراق مشارکت، حق واگذاری محل و ... به همین ترتیب و به صورت جداگانه و توسط نرخ های مشخصی که در قانون تعیین شده است مشخص می شوند.
نسبت ورثه در مالیات بر ارث
در هنگام محاسبه میزان مالیات بر ارث نسبت وراث نقش مهمی در تعیین مقدار دارد. هر چه درجه خویشاوندی با متوفی نزدیکتر باشد میزان مالیات بر ارث پرداختی کمتر خواهد بود. برای وراث طبقه دوم نرخ مالیات بر ارث 2 برابر و وراث طبقه سوم 4 برابر طبقه اول می باشد.
حذف معافیت های مالیات بر ارث در قانون
در قانون های گذشته تمام وراث طبقه اول مبلغ سی میلیون ریال سهم الارث خود را معاف از مالیات می شدند. همچنین در صورتی که این وراث سنی کمتر از 20 سال داشتند و یا از کار افتاده، محجور و یا معلول بودند این معافیت از مالیات به پنجاه میلیون ریال افزایش می یافت. در قانون فعلی این معافیت از مالیات ها حذف شده است.
نکته دیگر در رابطه با قانون مالیات بر ارث این است که نحوه محاسبه این مالیات را بر طبق ارزش روز محاسبه می کنند. به همین علت در صورتی که وراث به امید این که ارزش مالیات اموال و دارایی ها کاهش یابد، در پرداخت مالیات تعلل کنند نتیجه ای برعکس خواهند گرفت و محاسبات بر اساس ارزش روز اموال محاسبه خواهد شد.
نحوه پرداخت مالیات بر ارث
برای پرداخت کردن مالیات بر ارث مودی وظیفه دارد تا فرم ارزیابی اموال را تکمیل کند و اقدام به رسیدگی به درخواست گواهی مفاصاحساب مالیاتی از اداره امور مالیاتی نماید. پس از انجام این کار فرد ده روز فرصت دارد تا مالیات محاسبه شده را پرداخت نماید. در صورت عدم پرداخت در زمان معین شده، اداره امور مالیاتی گزارش ارزیابی را به روزرسانی می نماید.
بدهی متوفی در قوانین مالیات بر ارث
در صورتی که متوفی بدهی داشته باشد وراث وظیفه دارند تا حداکثر یک سال پس از تاریخ فوت کلیه اقلام ماترک متوفی و ارزش روز زمان فوت آن ها و همچنین بدهی های متوفی را در قالب یک اظهارنامه به اداره امور مالیاتی تحویل دهند. اداره امور مالیاتی موظف است که بدهی ا را از اموال به جا مانده کسر نماید و به آن ها رسیدگی کند.
قانون وقف در مالیات بر ارث
در مواردی که اموال متوفی وقف، حبس، نذر و یا وصیت شده باشند، قانون مالیات بر ارث احکامی برای آن در نظر گرفته است. در صورتی که متوفی اموال خود را به موجب وصیت یا ندر به وراث منتقل کند مشمول مالیات بر ارث می گردد و در صورتی که اموال را به غیر وراث منتقل کند مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی خواهند بود.
در صورتی که منافع حاصل از مال متوفی به موجب وصیت یا نذر به دیگران واگذار شود، اشخاصی که از مال مزبور سود می برند موظفند هر سال مالیات بر درآمد را پرداخت نمایند.
ذکر این نکته ضروری است که موسسات مالی و اعتباری، بانک ها، دفاتر اسناد رسمی، ادارات ثبت اسناد و املاک و کلیه شرکت ها، اجازه انتقال اموال و دارایی های متوفی را به ورثه ندارند مگر این که از قبل گواهی پرداخت مالیات بر ارث را دریافت نمایند. در صورتی این سازمان ها چنین تخلفی را انجام دهند، تمام این نهاد ها و همچنین ورثه مسئولیت تضامنی داشته و موظف به پرداخت جریمه ای دو برابر مالیات مربوطه می باشند.
مالیات آپارتمان و خانه
مالیات بر ارث به آپارتمان و خانه نیز تعلق می گیرد و مالیات آن ها از قرار زیر می باشد:
- وراث طبقه اول مالیات بر ارث 7.5% ارزش معاملاتی
- وراث طبقه دوم مالیات بر ارث 15% ارزش معاملاتی
- وراث طبقه سوم 30% ارزش معاملاتی
توضیح ارزش معاملاتی در مالیات بر ارث
کمیسیون تقویم املاک وظیفه تعیین ارزش معاملاتی ملک را بر عهده دارد. این کمیسیون دارای 5 عضو می باشد که از سازمان امور مالیاتی کشور، وزارت خانه های راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و شورای اسلامی شهر و در سایر شهرها از مدیران کل یا روسای ادارات امور مالیاتی، راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی و ثبت اسناد و املاک و یا نمایندگان آن ها و نماینده شورای اسلامی شهر تشکیل می شود و موظف است سالی یک مرتبه ارزش معاملاتی املاک را به تفکیک عرصه و عیان تعیین نماید.
درباره گروه مشاور مالیاتی فراز
گروه مشاور مالیاتی فراز از ممیزین بازنشسته سازمان مالیاتی و اداره ثبت اسناد کشور تشکیل شده است. این افراد در طی 10 سال گذشته فعالیت خود را با دفاتر حقوقی و دفاتر اسناد رسمی به طور گسترده آغاز کرده اند و مشاوره و انجام امور مالیاتی مربوط به ارث را انجام می دهند.
لیکن در درازای این مسیر و تقاضای شما سروران گرامی، ما را بر آن داشت تا خدمات خود را به صورت مستقیم و بدون واسطه با هزینه کمتر و خدماتی به مراتب بهتر جهت کاهش هزینه ها مالیاتی در اختیار عموم قرار دهیم.
تحصیل در ایتالیا